Ντεκαφεϊνέ ζωή: Πως έζησα ένα χρόνο χωρίς καφεΐνη (και Instagram)

Φέτος (πέρσι;) στο μεγάλο reset του covid, ένα πράγμα που αναγκάστηκα να αλλάξω ήταν η καφεΐνη.

Για να μην τα πολυλογώ, το 2020 κατέληξα να έχω τόσο στρες με τη δουλειά μου (καμιά φορά τα παίρνω όλα πολύ στα σοβαρά) που άρχιζαν να μου πέφτουν κομμάτια από τα γένια μου. Σε φάση, είχα αποκτήσει δύο μεγάλες τρύπες, μια σε κάθε πλευρά του προσώπου μου.

Ο λόγος για αυτό ήταν το στρες, που προκαλεί ένα light αυτοάνοσο που λέγεται “γυροειδής αλωπεκία”. Το γυροειδής βγαίνει από τον σκοπό του να σου θυμίσει να “γυρίσεις 180 μοίρες τη ζωή σου”. Έτσι, αποφάσισα να κάνω ένα διάλειμμα από όλα. Αυτό συμπεριλάμβανε και τον καφέ, γιατί από τη μια μου το είπε ο δερματολόγος και από την άλλη το καταλάβαινα κι εγώ πως με επηρέαζε.

Μερικά από τα θετικά που ισχυρίζονται ότι ένιωσαν όσοι έκοψαν την καφεΐνη (υπάρχουν ολόκληρες online κοινότητες, όπως το /r/decaf) είναι ότι:

• Κοιμούνται καλύτερα, αφού η καφεΐνη είναι γνωστό πως επηρεάζει τον ύπνο.
• Έχουν καλύτερη διάθεση και περισσότερη ενέργεια, χωρίς την ανάγκη μιας ουσίας.
• Κάνουν οικονομία, αφού δεν τρώνε τα λεφτά τους στα εφτάευρα Starbucks Venti (αυτά λένε οι Αμερικάνοι, αλλά και εμείς με δύο-τρία φρέντο τη μέρα, είναι σαν να καπνίζαμε πακέτο).
• Καταναλώνουν λιγότερες θερμίδες, αν πίνανε καφέδες με γάλατα ή ζάχαρη.
• Έχουν χαμηλότερα επίπεδα άγχους, που ήταν το δικό μου βασικό θέμα.

Όπως φαντάζομαι πως νιώθουν όσοι κόβουν το τσιγάρο, αν η αποχή από την ουσία της καφεΐνης ήταν μια φορά δύσκολη, η αποχή από την συνήθεια του να πίνω καφέ ήταν εκατό.

Κλεισμένος μέσα για την πρώτη καραντίνα και χάνοντας μια από τις ελάχιστες ευχάριστες συνήθειες που είχα, ένιωθα σαν να είχα κόψει ένα κομμάτι από τον εαυτό μου. Tο καλοκαίρι που ακολούθησε, όταν τελείωσε το lockdown, ήταν ακόμη χειρότερο. Τι σκατά θα έκανα τώρα όταν θα έβγαινα έξω; Τι θα έλεγα στους φίλους όταν τους καλούσα για βόλτα; “Πάμε για ένα ανθρακούχο”;

Κάπου εκείνον τον καιρό, αποφάσισα να κάνω deactivate και το Instagram.

Ίσως ήταν κομμάτι της γενικότερης αντιμετώπισης του άγχους, αλλά δεν ήθελα την καταρρακτώδη ροή από Story να με κάνουν υποσυνείδητα να θέλω να ανταγωνιστώ ή να αντι-προβάλλω τη δική μου “μαγευτική ζωή”.

Άσε που “μαγευτική ζωή” δεν είχα πια. Είχα φύγει από το Insta-worthy Βερολίνο και είχα γυρίσει πίσω στο χωριό μου. Πόσες φορές μπορείς να ποστάρεις τις ίδιες κότες και τον μπαχτσέ στην τελική;

Τι μου συνέβαινε, όμως; Το insta-προφιλ που τόσα χρόνια έκανα με κόπο curate, ήταν πια “απενεργοποιημένο”, και η μοναδική ταυτότητά μου ως “ο λάτρης του καφέ” είχε αρχίσει να ξεθωριάζει. Μήπως ήμουν, τελικά, πιο “άρρωστος” από ότι όταν είχα αρχίσει;

Ντε-αλκοολέ και ντε-καφεϊνέ ζωή

Κάπου το προηγούμενο καλοκαίρι, έπιασα στα χέρια μου μια μπύρα χωρίς αλκοόλ. Κάποτε ήμουν πολύ “μπυράς”. Δεν φαντάζεστε πόσα λίτρα έπινα: Pilsener, Weiss, Μοναστηριακές, ψαγμένες IPA. Και πάντα κορόιδευα τους τύπους που έπιναν τις “Χωρίς αλκοόλ”. «Για ποιόν λόγο να πιείς μπύρα, αν είναι να μην έχει αλκοόλ;» αναρωτιόμουν.

Μέχρι που εκείνη τη ζεστή μέρα του καλοκαιριού, η Alcohol-Free μπύρα ήταν η μόνη που υπήρχε στο ψυγείο. Αναγκαστικά, την άνοιξα και την ήπια.

Αυτό που ακολούθησε, ήταν να γίνω ο απόστολος Πέτρος της μπύρας χωρίς αλκοόλ. Εκεί που δεν ήθελα να τις αγγίξω, το ψυγείο μου ήταν γεμάτο με Φιξ Άνευ και τις έπινα πιο πολύ από νερό. (Πάντα τέτοιος ακραίος ήμουνα)

Με αυτή τη νέα αντίληψη εδραιωμένη, απελευθερώθηκα από τα δεσμά των γευσιγνωστικών κόμπλεξ και αποφάσισα να δοκιμάσω ντεκαφεϊνέ καφέ. Στην τελική, η καφεΐνη ήταν που με άγχωνε, ενώ η διαδικασία του να πίνω καφέ, καθεαυτή, με χαλάρωνε.

Και έτσι, κατέληξα σήμερα να γίνω φανατικός του ντεκαφεϊνέ. Έχω πάρει κάψουλες ντεκαφεϊνέ για το σπίτι και αυτόν παραγγέλνω στις καφετέριες. Σε μερικά ψαγμένα τριτο-κυματάδικα που πάω, έχουν και κάτι ποικιλίες ντεκαφεϊνέ, που έχουν πιο ωραία γεύση και από τους κανονικούς.

Και πάλι, όμως, βαθιά μέσα μου ένιωθα μια περίεργη ενόχληση με εμένα: Ζούσα πια μια άγευστη, ντεκαφεϊνέ ζωή. Γινόμουν σαν εκείνους που κορόιδευα. Ξενέρωτος.

Που ήταν ο παλιός καλός, νευρικός μου εαυτός που κάποτε αγαπούσα;

Οι εθισμοί που δεν έχουμε

Όταν μέσα από την decaf ζωή συνειδητοποίησα ότι δεν ήταν η καφεΐνη ή το αλκοόλ αυτά που αποζητούσα, άρχισα να φιλοσοφώ για το Instagram.

Κάποτε, ένιωθα την ανάγκη να ποστάρω οποιονδήποτε καφέ έπινα, να μοιραστώ οποιαδήποτε ωραία εικόνα έβλεπα, να κάνω reaction σε ανθρώπους που ουσιαστικά δεν με ενδιέφεραν - αλλά σήμερα αυτή η ανάγκη δεν υπήρχε πουθενά.

Που είχε πάει, όμως; Που βρισκόταν το αντίστοιχο ντεκαφεϊνέ-Ίνσταγκραμ με το οποίο είχα αντικαταστήσει τον αρχικό μου εθισμό;

Από αυτή τη σκέψη και μετά, άρχισα να παρατηρώ τον εαυτό μου: Τι ήταν αυτό που έκανα μέσα στη μέρα, που μπήκε στη θέση που κάποτε είχαν τα social media;

Το ένα που έκανα ήταν να διαβάζω τις ειδήσεις. Μιλάμε, στο σημείο που εμφανιζόταν το Πρώτο Θέμα στον browser, είχε κάνει λακουβίτσα η οθόνη από τα πολλά πατήματα. Διάβαζα ειδήσεις όλη μέρα και έκανα συνεχώς reload μπας και είχα χάσει κάτι το προηγούμενο λεπτό. Βαθιά μέσα μου παρακαλούσα να γίνει κανένας πόλεμος μπας και βρω κάτι να διαβάσω. Α, και γιατί το Πρώτο Θέμα; Γιατί από τη μια θυμίζει λίγο “φυλλάδα”, σε σχέση με πιο σοβαρά σαν την Καθημερινή και από την άλλη για τα comments του, που είναι κάτι σαν το 4chan της Ελληνικής δημοσιογραφίας, και έσπαγα πλάκα.

Μετά, έκανα συνεχώς reload το email μου. Άντε, κάποτε που είχα τη δουλειά στο Βερολίνο, είχα μερικά μέιλ μέσα στην εβδομάδα να διαβάσω. Τώρα, όμως, σε περίοδο καραντίνας και με εμένα να έχω βάλει σε παύση τα πάντα, είχα φτάσει σε σημείο να ανοίγω ακόμη και τα spam για να διαβάσω τις τελευταίες προσφορές σε φάρμακα για τη στυτική δυσλειτουργία.

Άλλη καταβόθρα χρόνου ήταν το Reddit και το HackerNews. Το Reddit για γνωστούς λόγους και το άλλο, επειδή ως πολύ ποιοτικό σε περιεχόμενο, μπορούσα να κοροϊδεύω τον εαυτό μου ότι “δεν χασομεράω, αλλά μαθαίνω”.

Ποιά πράγματα δεν έκανα στον ελεύθερο χρόνο που “κέρδισα” από το κομμένο Instagram; Δεν διάβασα περισσότερα βιβλία, δεν κάθισα να φτιάξω κάνα app, δεν πήρα τηλέφωνο περισσότερους φίλους.

Με άλλα λόγια, η ντεκαφεϊνέ εκδοχή του Instagram, ήταν το χασομέρικο κομμάτι του ίντερνετ που στη θέση του, τα παλιά χρόνια, βρισκόταν η τηλεόραση ή κάποιο ελαφρύ περιοδικό.

Και αυτό που κατάλαβα είναι πως είναι στη φύση μας να κάνουμε procrastination. Είναι ανθρώπινο να θέλουμε να δούμε λίγο light κουτσομπολιό. Είναι λογικό, μέσα στις βαρετές ζωές μας, να ψάχνουμε έντονη πληροφορία, όπως στις ειδήσεις, για να γεμίσουμε με κάποιον τρόπο το βαρεμένο μυαλό μας.

Και δεν ξέρω εάν αυτό είναι κάτι που θέλω να κόψω. Εννοώ, πες ότι κόβω και το Reddit, που μπαίνω δεκαπέντε λεπτά τη μέρα, πες ότι κόβω και το λίγο YouTube. Μετά τι μένει για να κάνω; Να κάνω κάτι “παραγωγικό”, σε μεγάλα εισαγωγικά; Να εργάζομαι σε κάτι για το καλό της κοινωνίας;

Αυτή είναι η ζωή στην τελική, και όσα layers και αν "ξύσουμε" από πάνω, κάποια στιγμή θα καταλήξουμε σε κάποια μη-παραγωγική συνήθεια που θα μας τρώει τον χρόνο, όπως το να κοιτάζουμε τα σύννεφα να περνάνε, ή να μετράμε τα αστέρια.

Και είναι κακό αυτό;

Το μόνο σίγουρο, είναι πως ένα χρόνο μετά, η αποχή από το Instagram μου έχει κάνει πολύ καλό. Μπορεί να συνεχίζω να τρώω τον χρόνο μου σε online distractions, αλλά τουλάχιστον δεν έχω πια το μυαλό μου γεμάτο με πράγματα άλλων που δεν θέλω να ξέρω. Δεν συγκρίνω την ήρεμη (και ωραία) καθημερινότητά μου με τα φτιαγμένα highlights του περιγύρου μου και δεν αισθάνομαι την ανάγκη να ζω τη ζωή μέσα από την κάμερα του κινητού μου.

Α, και ο μεγαλύτερός μου φόβος, ότι “θα έχανα την επικοινωνία με τους φίλους μου”, ήταν ότι πιο αβάσιμο. Τους τελευταίους μήνες, έσβησα οτιδήποτε Facebook από το κινητό μου, ακόμη και το Messenger και έβαλα Signal (ότι καλύτερο και πραγματικά private) και Viber (γιατί το έχουν πολλοί).

Αποτέλεσμα; Όσοι ήθελαν να μου μιλήσουν, με βρήκαν και συνεχίζω να έχω τους ίδιους φίλους, απλά με πολύ πιο ξεκάθαρη γνώση του με ποιούς μιλάω πραγματικά και με ποιούς όχι.

Και με τον καφέ τι έγινε;

Αρκετούς μήνες μετά από όταν τον έκοψα, κατάλαβα ένα περίεργο πράγμα: Τελικά, έπινα τον καφέ για να ξεχάσω, ακριβώς όπως κάνουν οι άλλοι με το αλκοόλ.

Εννοώ, αντί να ξεχνιέμαι με το downer αλκοόλ, που σε ρίχνει και σε κάνει να χάνεσαι, εγώ μόλις ξυπνούσαν οι εσωτερικές μου συγκρούσεις, χτυπούσα ένα φρέντο και το σώμα μου γέμιζε με αυτό το μαγικό αίσθημα motivation, που ήθελα να κάνω κάτι “παραγωγικό” και να αλλάξω τον κόσμο - που στην πραγματικότητα, όμως, δεν ήταν παρά ένα ακόμη distraction από τις πραγματικές μου, δύσκολες σκέψεις.

Όταν έκοψα την καφεΐνη, το μόνο που έμεινε ήταν ο ατόφιος εαυτός μου, και μαζί όλες οι απογοητεύσεις που είχα μαζέψει τα τελευταία χρόνια. Χωρίς τον καφέ, ήμουν ξανά γυμνός από ουσίες και βοηθήματα, και το μόνο που είχα να κάνω είναι να αφήσω το προβληματικό procrastination απέναντι στα ουσιαστικά προβλήματα του εαυτού μου, να τα αντιμετωπίσω - και μετά να τους δώσω χρόνο για να γιατρευτούν.

Όπως με τις τρύπες που είχα βγάλει στα γένια. Ήθελαν χρόνο, αλλά τους τον έδωσα, έτσι όπως έπρεπε, και όλα έγιναν ξανά όπως πριν. Έδωσα χρόνο στον εαυτό μου, μακριά από όσα με έβγαζαν από την ισορροπία, και μετά από λίγη υπομονή, την βρήκα ξανά.

Κάπως σαν την καφεΐνη λειτουργούν και τα social media για την κοινωνική ζωή μας. Μας κρατάνε σε μια τεχνητή υπερένταση, κρύβοντας τις αληθινές ελλείψεις μας και καλύπτωντάς τες με εφήμερα chat και stories.

Μας αφήνουν, όμως, με όλο και λιγότερους πραγματικούς φίλους και αληθινές ανθρώπινες επαφές, μέχρι τη μέρα που το ίντερνετ πέφτει και εμείς μένουμε γυμνοί, καταλαβαίνοντας πως από την αρχή ήμασταν μόνοι μας.

Και εδώ κόβω την φιλοσοφία.

Άρα, περιληπτικά, ποιά συμπεράσματα έβγαλα μέσα από την ντεκαφεϊνέ ζωή;

• Ο ντεκαφεϊνέ καφές έχει όλα τα καλά του καφέ, χωρίς τα κακά της καφεΐνης.
• Η Φιξ Άνευ είναι πολύ ωραία μπύρα. (Περιμένω χορηγία στο newsletter)
• Το κόψιμο του Instagram στην αρχή τσούζει, αλλά γρήγορα καταλήγεις να αναρωτιέσαι πως πόσταρες κάποτε.
• Η ζωή χωρίς πολλά social media καθαρίζει το μυαλό.
• Το άγχος είναι επιλογή και υπάρχουν ξεκάθαρα βήματα για να ξεπεραστεί. Θέλει όμως αλλαγές στον τρόπο ζωής.
• Τα ψυχοσωματικά, σαν τις αλωπεκιάσεις, πρέπει να τα βλέπουμε όχι σαν προβλήματα, αλλά σαν ευπρόσδεκτα σημάδια από το σώμα και την ψυχή μας. Κάτι προσπαθούν να μας πουν και πρέπει να τα ακούμε.
• Η ζωή είναι μικρή για να διαβάζετε μεγάλα newsletter, ρειιι…